3 năm trước 179

HỘI CHỨNG RUỘT KÍCH THÍCH (Irritatle Bowel Syndrome = IBS)


Hội chứng ruột kích thích là bệnh mạn tính tuy không đe dọa tính mạng nhưng có thể gây nhiều phiền toái và làm thay đổi cả lối sống của bạn.

H. Hội chứng ruột kích thích là gì?

Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một rối loạn mạn tính do ruột không làm việc bình thường. Các tên khác của IBS là bệnh đại tràng co thắt hay bệnh ruột chức năng. Các rối loạn này ảnh hưởng đến ít nhất 10% dân số của Bắc Mỹ.

Những người bị IBS có thể bỏ lỡ công việc, trường học thường xuyên hơn, ít có khả năng tham gia vào các hoạt động hàng ngày. Một số người có thể phải thay đổi phương cách làm việc như chuyển sang làm việc tại nhà, thay đổi giờ hoặc thậm chí không làm được việc gì cả.

H. Các triệu chứng của IBS là gì?

Các dấu hiệu của IBS là đau bụng có thể kèm với táo bón, tiêu chảy hoặc cả hai. Đau và sự thay đổi thói quen đi cầu có thể nhẹ, không gây trở ngại cho hoạt động bình thường hoặc có thể rất nặng nề gây giới hạn hoạt động.

H. Nguyên nhân của IBS là gì?

Nguyên nhân chính xác của IBS vẫn chưa rõ, nó gây ra bởi hoạt động bất thường của các cơ ruột và / hoặc các dây thần kinh điều khiển cơ. Điều này có thể dẫn đến các kiểu co thắt cơ ruột bất thường dẫn đến đau, táo bón hoặc tiêu chảy. Dịch tiết vào trong lòng ruột cũng có thể tăng lên. Những bất thường của cơ ruột không được nhìn thấy ngay cả dưới kính hiển vi.

H. Ai có nguy cơ bị IBS?

Tỉ lệ mắc IBS ở nữ gần gấp 2 lần ở nam giới. Mặc dù triệu chứng có thể bắt đầu ở mọi lứa tuổi, bệnh thường bắt đầu ở những người có độ tuổi 20. Dường như có sự gia tăng tỷ lệ IBS trong số những người thân của các cá nhân bị IBS. Lo âu hay căng thẳng không gây ra IBS, nhưng nó làm cho triệu chứng của IBS nặng thêm.

H. Chẩn đoán IBS bằng cách nào?

Không có bất kỳ xét nghiệm nào để chẩn đoán IBS. Đôi khi các hoạt động của cơ ruột được nghiên cứu và phát hiện bất thường. Các triệu chứng điển hình của IBS gồm đau bụng kèm với táo bón, tiêu chảy hoặc cả hai giúp gợi ý chẩn đoán. Vì có nhiều bệnh lý khác ở bụng cũng gây ra những vấn đề này nên cần thiết phải làm các xét nghiệm để loại trừ các nguyên nhân khác.

H. IBS ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày như thế nào?

Nếu triệu chứng của IBS nhẹ, các hoạt động của cuộc sống hàng ngày không bị ảnh hưởng. Khi triệu chứng nặng nề hơn có thể hạn chế các hoạt động vì sự đau đớn hay phải đi vào nhà vệ sinh liên tục. Bệnh nhân IBS kèm tiêu chảy luôn nhận thức được vị trí của phòng tắm gần nhất. Bệnh nhân thậm chí không đi ra giao tiếp xã hội vì mắc cở do phải thường xuyên đi vào phòng vệ sinh.

Stress và IBS

Căng thẳng làm tăng các triệu chứng của IBS và của hầu hết các rối loạn khác. Giảm căng thẳng là cách tiếp cận hợp lý để cải thiện các triệu chứng của IBS. Đôi khi việc giảm căng thẳng là đủ để làm cho bệnh nhân cảm thấy thoải mái, đặc biệt khi các triệu chứng nặng nề cần phải giảm căng thẳng. Triệu chứng của IBS có thể gây ra căng thẳng và căng thẳng làm cho các triệu chứng nặng nề hơn, đó là một vòng luẩn quẩn.

Những yếu tố kích hoạt IBS

Thực tế, điều quan trọng là phải xác định bất kỳ yếu tố làm nặng thêm các triệu chứng của IBS, cho dù đó là những hoạt động nhất định, một vài loại thức ăn nhất định hoặc một số loại thuốc. Không có loại thức ăn cụ thể nào có liên quan đến IBS do đó không có chế dộ ăn đặc biệt cho người bị IBS. Tuy nhiên, thất đáng giá để giữ một cuốn nhật ký thực phẩm có thể giúp xác định các loại thức ăn làm nặng thêm các triệu chứng. Sau đó, cần tránh các loại thức ăn này.

H. Điều trị IBS?

Thay đổi chế độ ăn

Một số thực phẩm có thể làm nặng thêm các triệu chứng của IBS, nó làm thay đổi chức năng của cơ ruột. Mặc dù một số thức ăn không phải là nguyên nhân gây IBS nhưng loại bỏ nó khỏi chế độ ăn uống có thể cải thiện triệu chứng.

Men tiêu hóa (Probiotics)

Men tiêu hóa (men vi sinh) thường được sử dụng để điều trị các triệu chứng của IBS. Men tiêu hóa nói chung là an toàn vì thế ít nguy hiểm khi sử dụng.

Thuốc chống tiêu chảy

Thuốc được lựa chọn dựa trên các triệu chứng gây phiền hà nhất. Thuốc chống tiêu chảy có thể làm giảm tiêu chảy bằng cách ức chế hoạt động cơ ruột.

Thuốc chống táo bón

Cách hiệu quả để làm giảm táo bón là tăng chất dịch trong ruột để làm mềm phân. Có thể là chất xơ, chất làm mềm phân, sữa magiê và Miralax.

Thuốc kích thích nhuận tràng kích thích cơ ruột, thúc đẩy nhu động ruột.

Thuốc chống trầm cảm và thuốc chống co thắt

Thuốc chống trầm cảm có thể được sử dụng để điều trị các triệu chứng của IBS. Trong trường hợp này, các thuốc chống trầm cảm không được sử dụng với mục đích điều trị trầm cảm. Được sử dụng ở liều thấp, thuốc chống trầm cảm có thể ức chế các sợi thần kinh làm tăng cơn đau.

Các loại thuốc để ngăn chặn sự co thắt của các cơ ruột thì hữu ích, nhưng có tác dụng phụ cần xem xét chẳng hạn như làm táo bón nặng thêm.

Dầu bạc hà

Ruột được tạo thành từ một loại cơ được gọi là cơ trơn. Một trong những tác nhân làm giãn cơ trơn mạnh nhất là dầu bạc hà. Đối với bệnh nhân IBS, dầu bạc hà có giá trị làm giảm triệu chứng. Nó phải là dầu bạc hà thiên nhiên bởi vì tinh dầu bạc hà tổng hợp sẽ không hiệu quả. Tuy nhiên, trước khi dùng dầu bạc hà bạn nên hỏi bác sĩ của bạn.

Tâm lý

Bởi vì căng thẳng làm cho IBS tệ hơn, cố gắng giảm bớt căng thẳng bởi bất kỳ phương pháp nào có thể. Tâm lý trị liệu có thể làm giảm căng thẳng và giảm các triệu chứng liên quan với IBS.

Thôi miên

Một số bằng chứng cho thấy hiệu quả của thôi miên trong việc làm giảm các triệu chứng của IBS.


Phản hồi sinh học

Phản hồi sinh học là một cách xử trí các triệu chứng của IBS. Điều này có thể làm giảm căng thẳng và cải thiện các triệu chứng của IBS.

Trị liệu thư giãn

Thiền là một kỹ thuật phổ biến để xử trí căng thẳng cùng với hình ảnh hướng dẫn, hít thở sâu và các kỹ thuật khác. Tất cả những kỹ thuật này có thể giúp giảm các triệu chứng của IBS và quan trọng nhất, nó có thể thực hiện bất kỳ nơi nào mà không cần hỗ trợ. 


Tập thể dục

Tập thể dục là một cách giảm căng thẳng và nó có thể được sử dụng để điều tiết các triệu chứng của IBS. 


H. Tiên lượng của IBS?

IBS là một rối loạn mạn tính được đánh dấu bởi thời gian của các triệu chứng nặng hơn và nhẹ hơn (thuyên giảm). Nhìn chung, theo thời gian, các triệu chứng của IBS không nặng nề hơn cũng không tiến triển thành những bệnh nghiêm trọng hơn như bệnh viêm ruột (IBD) hoặc ung thư.

 

TS.BS Đỗ Minh Hùng