3 năm trước 424

THỰC QUẢN BARRETT


Thực quản Barrett là tình trạng tổn thương niêm mạc thực quản, thường do tiếp xúc với axit từ dạ dày. Các tế bào bất thường gây ra bởi thực quản Barrett có thể trở thành ung thư trong một số trường hợp dù rất hiếm.
 

H. Thực quản Barrett là gì?

Thực quản Barrett là kết quả từ sự kích ứng lớp niêm mạc thực quản do trào ngược mạn tính của dịch từ dạ dày và ruột non vào thực quản. Các kích ứng làm cho niêm mạc của thực quản thay đổi và trở nên giống với lớp niêm mạc ruột và dạ dày.

H. Những triệu chứng của Barrett thực quản là gì?

Barrett thực quản không gây ra dấu hiệu hoặc triệu chứng nhưng vì có một mối liên hệ giữa bệnh trào ngược dạ dày (GERD) và thực quản Barrett, các triệu chứng của thực quản Barrett có thể  tương tự như của GERD. Các triệu chứng có thể bao gồm:

    Cảm giác bỏng rát dưới ngực

    Trào ngược acid dạ dày

    Nuốt khó

H. Nguyên nhân của thực quản barrett là gì?

Nguyên nhân chính xác của thực quản Barrett không được biết. Hầu hết những người có thực quản Barrett bị GERD một thời gian dài trước đó (> 10 năm). Tuy nhiên, một số người được chẩn đoán thực quản Barrett chưa bao giờ trải qua chứng ợ nóng hoặc trào ngược axit.

H. Những yếu tố nguy cơ có liên quan đến thực quản Barrett?

Có một số yếu tố nguy cơ đối với sự phát triển của thực quản Barrett, bao gồm:

    Ợ nóng mạn tính và GERD

    Béo phì

    Lớn tuổi (>50)

    dân tộc da trắng

    Nam giới

    Hút thuốc lá

    Tiền sử gia đình có thực quản Barrett

H. Những biến chứng nào có liên quan đến thực quản Barrett?

Barrett thực quản là một tiền ung thư có thể dẫn đến ung thư thực quản ở một số ít bệnh nhân. Nguy cơ phát triển ung thư khoảng 0,5% mỗi năm. Loại ung thư này được gọi là ung thư biểu mô tuyến thực quản.

Ung thư thực quản phát triển qua một chuỗi các thay đổi trong các tế bào của thực quản được gọi là  loạn sản. Loạn sản chỉ có thể được phát hiện bằng cách sinh thiết qua nội soi. Những bệnh nhân có thực quản Barrett nên được khám thường xuyên để phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm vì có khả năng chữa được.

H. Làm thế nào để chẩn đoán thực quản Barrett?

Cách duy nhất để xác định chẩn đoán thực quản Barrett là nội soi thực quản dạ dày. Khi hình ảnh nội soi nghi ngờ thực quản quản Barrett, chẩn đoán chỉ có thể được xác định bởi kết quả mô bệnh học các mẫu mô sinh thiết của thực quản qua nội soi.

H. Thực quản Barrett được điều trị như thế nào?

Điều trị của thực quản Barrett tương tự như điều trị GERD. Điều trị có thể bắt đầu với những thay đổi lối sống bao gồm:

    Không ăn một vài loại thực phẩm gây trào ngược

    Không ăn tối muộn

    Không hút thuốc

Điều trị cũng có thể bao gồm việc sử dụng các loại thuốc làm giảm sản xuất acid của dạ dày.

Tất cả các bệnh nhân thực quản Barrett có sức khỏe khá tốt nên được kiểm tra định kỳ qua nội soi:

    Bệnh nhân không có loạn sản (những thay đổi hoặc tăng trưởng bất thường) ở 2 lần nội soi được thực hiện một năm phải được nội soi theo dõi mỗi 3 năm.

    Bệnh nhân có loạn sản nhẹ nên được nội soi kiểm tra lại trong vòng 6 tháng và sau đó mỗi năm,  cho đến khi 2 lần kế tiếp kết quả mô bệnh học âm tính (không có loạn sản) thì tiếp tục kiểm tra mỗi 3 năm.

    Bệnh nhân có loạn sản nặng nên được lặp lại nội soi sinh thiết chính xác và cắt bỏ những bất thường của niêm mạc qua nội soi  trong vòng 3 tháng để loại trừ ung thư không mong đợi.

H. Điều trị thực quản Barrett với loạn sản hoặc ung thư như thế nào?

Điều trị hiện nay đối với Barrett thực quản có loạn sản hoặc ung thư bao gồm liệu pháp quang động (Photodynamic therapy =PDT), cắt đốt bằng sóng cao tần, dùng nhiệt lạnh, cắt bỏ niêm mạc qua nội soi (EMR) hoặc phẫu thuật cắt bỏ thực quản.

    Liệu pháp quang động kết hợp một chất nhạy cảm với ánh sáng (Photofrin) với sử dụng tia laser. Phương pháp này  gần như rất hiếm khi được sử dụng do chi phí, tác dụng phụ và kết quả lâu dài có vấn đề.

    Đốt bằng sóng cao tần: Kết quả điều trị hứa hẹn cho loạn sản mức độ nhẹ và nặng. Việc sử dụng phương pháp này cho thực quản Barrett không loạn sản đang gây tranh cãi hiện nay.

    Phương pháp nhiệt lạnh: Kỹ thuật này vẫn đang thử nghiệm và hiện đang được nghiên cứu.

    Nội soi cắt bỏ niêm mạc (EMR): vẫn đang nghiên cứu

    Phẫu thuật với thực quản Barrett chỉ được thực hiện khi bệnh nhân khỏe và có loạn sản nặng hoặc ung thư. Cắt bỏ thực quản là phương pháp được lựa chọn.

H. Làm cách nào ngăn ngừa thực quản Barrett?

Chần đoán và điều trị GERD có thể giúp ngăn ngừa thưc quản Barrett và ngăn ngừa bệnh tiến triển.

Thay đổi lối sống có thể giảm bớt các triệu chứng của GERD cũng là hình thức ngăn ngừa Barrett.   

TS.BS Đỗ Minh Hùng