VIÊM THỰC QUẢN

H. Thực quản là gì?

Thực quản là một ống cơ nối hầu (họng) với dạ dày. Thực quản dài trung bình khoảng 25cm, được lót bởi niêm mạc. Thực quản chạy phía sau khí quản và tim, ở phía trước của cột sống. Trước khi nối với dạ dày thực quản chui qua lỗ cơ hoành thực quản. Thực quản dẫn thức ăn, chất lỏng và nước bọt từ miệng đến dạ dày.

Cơ vòng trên thực quản giúp điều tiết thức ăn đi vào thực quản và ngăn không cho thức ăn, chất tiết đi vào khí quản. Cơ vòng dưới thực quản điều tiết thức ăn đi xuống dạ dày và ngăn nó cũng như dịch axit trở ngược lên thực quản.

H. Viêm thực quản là gì?

Viêm thực quản là tình trạng viêm niêm mạc của thực quản mà nếu không điều trị có thể gây khó chịu, nuốt khó và loét hoặc sẹo loét của thực quản. Thực quản Barrett, một biến chứng của trào ngược axit, là một yếu tố nguy cơ của ung thư thực quản.

H. Các loại của viêm thực quản là gì?

Có nhiều loại viêm thực quản:

    Viêm thực quản trào ngược (GERD) do trào ngược acid dạ dày vào thực quản.

    Viêm thực quản nhiễm trùng do vi khuẩn, virus hoặc nấm.

    Thực quản Barrett.

    Viêm thực quản tăng tế bào ái toan.

    Hội chứng Behçt (còn gọi là bệnh Behçet) là một dạng viêm mạch có thể gây ra các vết loét trong miệng, thực quản và các bộ phận khác của cơ thể.

    Bệnh Graft-versus-host là một biến chứng có thể xảy ra sau khi ghép (thường cấy ghép tủy xương) khi các tế bào mới được cấy ghép tấn công cơ thể của người nhận. Viêm thực quản có thể xảy ra trong điều kiện này.

    Viêm thực quản có thể là một triệu chứng của ung thư thực quản, ung thư di căn (ung thư bắt đầu trong một phần khác của cơ thể và sau đó lây lan đến thực quản).

H. Triệu chứng của viêm thực quản là gì?

Các triệu chứng của viêm thực quản bao gồm:

    Nuốt khó

    Đau khi nuốt (nuốt đau)

    Viêm họng

    Khàn giọng

    Ợ nóng

    Trào ngược axit

    Đau ngực (tăng lên khi ăn uống)

    Buồn nôn

    Nôn

    Đau bụng

    Chán ăn

    Ho

H. Khi nào cần bạn cần gặp bác sĩ?

Liên lạc với bác sĩ của bạn nếu bạn có:

    Khó thở hoặc đau ngực, đặc biệt là nếu nó không xảy ra trong khi ăn

    Triệu chứng kéo dài hơn một vài ngày

    Triệu chứng nặng gây cản trở ăn uống của bạn

    Bạn cũng có nhức đầu, đau nhức bắp thịt, hoặc sốt

Tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức nếu:

    Bạn bị đau ngực kéo dài hơn một vài phút, đặc biệt là nếu bạn có tiền sử bệnh tim, cao huyết áp tiểu đường

    Bạn nghĩ rằng bạn có thể đã vướng thức ăn trong thực quản của bạn

    Bạn không thể uống từng ngụm thậm chí một ít nước.

H. Nguyên nhân gây viêm thực quản là gì?

Có nhiều loại viêm thực quản được xếp loại theo nguyên nhân gây bệnh. Viêm thực quản có thể gây ra bởi nhiễm trùng hoặc kích ứng thực quản.

Nhiễm trùng thực quản có thể được gây ra bởi vi khuẩn, virus hoặcnấm, bao gồm:

    Candida (nhiễm nấm men).

    Herpes (nhiễm virus).

Một trong những nguyên nhân chính của sự kích ứng thực quản là trào ngược axit dạ dày. Có nhiều nguyên nhân gây trào ngược:

    GERD (gastroesophageal reflux).

    Nôn mửa: khi nôn thường xuyên hoặc mạn tính có thể dẫn đến tổn thương thực quản do axít.

    Thoát vị khe hoành thực quản (Hiatal hernia)

    Co thắt tâm vị (Achalasia).

Điều trị nội khoa cho một số bệnh khác cũng có thể gây kích ứng thực quản.Các thuốc như aspirin và các thuốc chống viêm khác có thể gây kích ứng niêm mạc thực quản, gây tăng tiết acid trong dạ dày có thể dẫn đến trào ngược axit. Các viên thuốc to được uống với quá ít nước hoặc trước khi đi ngủ có thể bị mắc kẹt trong thực quản gây kích ứng. Xạ trị vùng ngực để điều trị ung thư có thể gây bỏng dẫn đến sẹo và viêm thực quản.

Phẫu thuật, bao gồm cả một số loại phẫu thuật giảm béo, có thể làm tăng nguy cơ viêm thực quản.

Các nguyên nhân khác gây kích ứng thực quản:

    Nuốt di vật hoặc hóa chất độc hại.

    Chế độ ăn nhiều thực phẩm có tính axit hoặc caffeine quá mức

    Hút thuốc

H. Các yếu tố nguy cơ gây viêm thực quản là gì?

Yếu tố nguy cơ gây viêm thực quản bao gồm:

    Hệ thống miễn dịch bị suy yếu do HIV hoặc AIDS, đái tháo đường, bệnh bạch cầu, ung thư hạch hoặc các bệnh tự miễn khác

    Thoát vị khe hoành thực quản

    Hóa trị

    Xạ trị vùng ngực

    Phẫu thuật ở vùng ngực

    Thuốc ngăn thải ghép tạng

    Thuốc aspirin và chống viêm

    Nôn mạn tính

    Béo phì

    Sử dụng rượu và thuốc lá

    Tiền sử gia đình bị dị ứng hoặc viêm thực quản

H. Biến chứng của viêm thực quản là gì?

Viêm thực quản không được điều trị có thể dẫn đến những biến chứng liên quan tới chức năng và cấu trúc của thực quản. Các biến chứng bao gồm:

    Thực quản Barrett làm tăng nguy cơ ung thư thực quản

    Hẹp thực quản có thể dẫn đến các vấn đề nuốt. Viêm thực quản nặng có thể gây nuốt khó, nuốt đau và rối loạn dinh dưỡng.

    Thủng hoặc loét thực quản (thủng thực quản)

H. Làm thế nào để chẩn đoán viêm thực quản?

Bác sĩ sẽ khám và có thể yêu cầu xét nghiệm chẩn đoán, bao gồm:

    Nội soi thực quản dạ dày

    Chụp thực quản dạ dày cản quang

    Sinh thiết

    Kiểm tra dị ứng, có thể bao gồm kiểm tra da và loại bỏ vài loại thức ăn từ chế độ ăn uống của bạn

H. Viêm thực quản được điều trị như thế nào?

Điều trị tùy thuộc vào nguyên nhân cụ thể của các triệu chứng của bạn. Thuốc có thể bao gồm:

    Thuốc kháng virus

    Thuốc chống nấm

    Thuốc kháng acid

    Thuốc giảm đau

    Steroid đường uống

    Thuốc ức chế bơm proton (các loại thuốc ngăn chặn acid dạ dày sản xuất)

Nếu dị ứng thức ăn là nguyên nhân, bạn phải xác định các loại thực phẩm kích hoạt và loại bỏ chúng khỏi chế độ ăn uống của bạn. Các thức ăn gây kích hoạt thường gặp bao gồm cà chua, trái cây thuộc nhóm cam quít, thức ăn cay, rượu, cà phê, hành, tỏi, bạc hà, và sô cô la.

Bạn cũng có thể làm giảm các triệu chứng bằng cách tránh các thức ăn nhiều gia vị, thức ăn và đồ uống có tính axit, thức ăn thô hoặc cứng. Hãy cắn nhỏ và nhai kỹ thức ăn của bạn. Bạn nên tránh thuốc lá và rượu, là những chất làm tăng sự viêm nhiễm và ức chế hệ thống miễn dịch. Hỏi bác sĩ của bạn để được hướng dẫn

Phẫu thuật có thể cần thiết nếu thực quản đã trở nên quá hẹp và gây nuốt nghẹn.

Nếu các triệu chứng của bạn là do thuốc, bạn có thể cần phải uống nhiều nước, uống thuốc dạng chất lỏng hoặc thử một loại thuốc khác. Bạn không nên nằm trong vòng 30 phút sau khi uống thuốc dạng  viên.

H. Có thể ngừa được viêm thực quản không?

Đ. Một số loại viêm thực quản có thể được ngăn ngừa.

     Viêm thực quản do GERD có thể được ngăn ngừa bằng cách thay đổi lối sống và chế độ ăn uống.

     Vệ sinh răng miệng đúng cách có thể trợ giúp trong việc ngăn ngừa viêm thực quản do nấm Candida.

     Uống tất cả các viên thuốc với nhiều nước, và ở tư thế thẳng đứng (ngồi, đứng).

H. Triển vọng lâu dài của viêm thực quản ra sao?

Đ. Tiên lượng của viêm thực quản phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh.

Viêm thực quản mạn tính có thể gây hẹp thực quản hoặc phá hủy mô nếu không được điều trị. Cơ hội tiến triển thành ung thư thực quản cao hơn nếu các tế bào ở niêm mạc thực quản bị thay đổi.

Bạn có thể làm nguy cơ các đợt viêm thực quản bằng cách tránh những chất gây bệnh đã được xác định.

Tiên lượng phụ thuộc vào nguyên nhân và sức khỏe tổng quát của bạn. Hầu hết mọi người đáp ứng với điều trị. Người khỏe mạnh thường hồi phục trong vòng 3-5 ngày thậm chí không cần điều trị. Phục hồi có thể lâu hơn nếu bạn bị suy giảm hệ thống miễn dịch.